Hoe werkt spraakverbetering.
Niets lijkt zo gebonden aan de persoonlijkheid als spreken.
Verandering van spreekgedrag kost inspanning omdat spreken een hardnekkige ingebakken gewoonte is, een trouwe metgezel van je ego. En spreken doe je ook nog eens de hele dag.
Het is daarom lastig oude patronen te veranderen. Wie het spreken wil verbeteren, ervaart in het begin elke toegepaste verandering als ‘vreemd’ of ‘onnatuurlijk’. Dat gevoel is wel een bewijs dát er iets verandert! Alleen als de luisteraar merkt dat je overdreven gaat spreken schiet de training zijn doel voorbij. Het 'naturel' van je spraak dient bewaakt te worden.
Spraakverbetering betekent dus wennen aan een andere spreekstijl, ongeacht je Voor Verbetering Vatbare (VVV-)punt: of je nu slist, stottert, je spreekademhaling op hol slaat, te snel, onduidelijk spreekt of je uitspraak Nederlands lastig vindt etcetera.
Verandering van spreekgedrag blijft niet beperkt tot het ‘even’ doen van wat oefeningen. Het vereist motivatie en inzet.
Vooral is het nodig om ongewenste spaakklanken te kunnen onderscheiden van gewenste klanken, bijvoorbeeld het verschil horen tussen /aoow/ en / oo/, slis-/s/ en goede /s/, gespannen of losse stotters, tussen je hese en heldere stem. Muzische aspecten als gevoel voor ritme, stemmelodie en spreeksnelheid zijn mede bepalend.
Een verbetertraject kan als volgt verlopen:
- het bewustworden van de onbewuste of halfbewuste VVV-punten - als je jezelf op een recorder hoort of ziet merk je veel dingen op die on- of halfbewust verlopen...
- het doen van adem- en/of spreektechnische oefeningen, van gemakkelijke naar moeilijkere
- het geleidelijk toepassen in situaties, eerst in eenvoudige situaties, dan ook in moeilijkere (lees: meer emotionele) situaties
- het wennen aan het andere 'gevoel' bij anders spreken
Hoelang een traject duurt is afhankelijk van vele factoren, zoals het te stellen doel, motivatie om er aan te werken en het vermogen om klanken en genoemde muzische kenmerken van spraak te kunnen onderscheiden.
Na enige weken (proefbehandeling) is meestal een goede inschatting te maken van welke doelen haalbaar zijn. Niet de logopedische norm maar je eigen leerwens is daarbij het belangrijkste criterium.
Als zich onderweg specifieke remmende factoren aandienen, worden die 'vanzelfsprekend' ook aangepakt. Zie Spreekangst
Voor mijn maatwerk-aanpak van stotteren zie ook www.stotteren.nl , klik op Therapie/Zoek een therapeut/Utrecht.
Verwacht niet dat anderen je goede resultaat na veel geploeter opmerken. Alleen afwijkende spraak valt op! Vaak komt het voor dat je wel reacties krijgt in de trant van 'je zit de laatste tijd beter in je vel'. Facelift? Nee, spraakverbetering, meer zelfvertrouwen... soms vallen geleidelijke verbeteringen niet direct op.